لە نوێترین توێژینەوەکاندا، کۆدەنگییەکیی بەهێز هەیە دەربارەی باوەڕە بان-سروشتییەکان بە جۆرێک کە باوەڕداری وەکوو بەشێک لە فیترەتی مرۆڤەکان دەرخراوە. وادانراوە کە باوەڕهێنان بە هێزە بان-سروشتی و لا-شعورییەکان گریمانەیەکی مەعریفییە و لە بەرئەنجامی گونجاندی پەرەسەندنە لەگەڵ مەعریفە کۆمەڵایەتییەکاندا کە لە هەموو مرۆڤێکدا بوونی هەیە.^١ بەم پێیەش باس لەوە کراوە کە بێباوەڕی شتێکی بێمانایە ئەگەر خەڵکی خۆیان بە بێباوەڕ بزانن یاخود نا، هێشتاش گومانی ئەوە دەکرێت کە خود ناساندنە زارەکییەکانیان هەڵگری بەشێک لە باوەڕە بان-سروشتییەکان بێت.^٢

هەروەکوو چۆن گوومان لەوەدا نییە کە ناکرێت ڕەفتار لە بەرئەنجامی هیچەوە هاتبێتە بوون، چەسپاندنی ئایینداریش بەبێ بەرکەوتە کردارییەکان لەگەڵ تاکەکانی کۆمەڵگەدا چەشنێکە لە مەحاڵ. مرۆڤ لەڕێگەی گەواهی و لێدوانەکانی شارەزایانی کۆمەڵگەکەیەوە شتانێک لە ئایین شارەزا دەبێت کە لەلای نەزانراو بووە. هەروەها جەخت لەوەش کراوەتەوە کە ئایین لەژێر کاریگەری کولتوورە کۆمەڵایەتی و مەیلە فیتڕەتییەکاندایە.

لە زۆربەی دۆخەکانیشدا، خەڵکانێکی زۆر لەژێر کاریگەری ئاییندا ژیاون و گەشەیان کردووە کە مەحاڵیشە بێباوەڕان بەدەربووبن لە کاریگەرییەکانی ئەم کارلێکە وابەستەیەیی ئایینداری بە مرۆڤەوە. توێژینەوە نوێیەکان ئەوە دەردەخەن کە یادکردنەوەی خودا هەستی هاریکاری کردنی خەڵکی زیاد دەکات^٣ سەرباری کەمکردنەوەی کاریگەرییە نەرێنییەکانی هیلاکی و مەژغەڵەتی کاروبارەکانی ڕۆژانە، و بەرەنگارییەکیشە بەرانبەر هەڵەچوونە ناوەکی و دەرەکییەکان. ئەمەش نەک تەنیا لەلای باوەڕداران بەڵکوو لەلای بێباوەڕانیش بووە بە ڕاستییەکی حاشا هەڵنەگر، چونکە ڕەفتاری مرۆڤەکان بەتوندی پەیوەستە بە هەست و ژیرییانەوە. گۆڕینی ڕەفتار لەلای بێباوەڕان نامۆیە مەگەر ئەوەی کە کۆمەڵە کاردانەوایەکی سۆزدارانەی پەیوەست بە خودا لە ئارادا بێت -هەمان ئەو ئامانجەی کە لەم توێژینەوەیەدا سەرنجی خراوەتە سەر- یاخود ئەو باوەڕە ڕۆحییەی کە بوونی هەیە تێیاندا.