برهان آفرینش (دلیل الخلق)
برهان آفرینش به این معناست که: هر آفریده‌ای (مُحدَث) که از نیستی به وجود آمده -ازلی نیست- باید آفریننده‌ای (مُحدِث) داشته باشد.
به این ترتیب، دلایل بی‌شماری بر وجود خداوند بزرگ وجود دارد. هر ذره‌ای در جهان، دلیلی بر وجود آفریننده‌ای است؛ بنابراین، هر آفریده‌ای دلیلی بر وجود خدای آفرینندۀ مطلق است.
وقتی به هستی می‌نگریم، درمی‌یابیم که آفریده شده و تغییرپذیر است، نه همیشگی و ازلی. همچنین تنها متکی به خود نیست، و این تو را به این یقین می‌رساند که برپاکننده‌ای دارد. در نتیجه، تنها با نگریستن و توجه به جهان از آفرینندۀ جهان آگاه می‌شوی.
به همین دلیل است که بسیاری از آیات قرآن دعوت به توجه و تأمل در جهان و آفریده‌های اطرافمان می‌کنند، همان‌طور که خداوند آفریننده می‌فرماید: {قُلِ ٱنظُرُواْ مَاذَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ وَمَا تُغۡنِي ٱلۡأٓيَٰتُ وَٱلنُّذُرُ عَن قَوۡمٖ لَّا يُؤۡمِنُونَ} [یونس: 101] یعنی: «به کافران بگو: با دقت به آسمان‌ها و زمین بنگرید، ببینید چه می‌بینید؟! از: خورشید، ماه، شب، روز، باران، ابر، کوه، رودخانه، بلندی و پستی و... همه دلیلی بر یگانگی و یکتایی خدای آفریننده هستند، هرچند که آن همه پیامبر و دلیل و نشانه و هشداردهنده بر قومی که ایمان نمی‌آورند، تأثیری ندارد.»
و می‌فرماید: {أَوَلَمۡ يَتَفَكَّرُواْ فِيٓ أَنفُسِهِمۗ مَّا خَلَقَ ٱللَّهُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَمَا بَيۡنَهُمَآ إِلَّا بِٱلۡحَقِّ وَأَجَلٖ مُّسَمّٗىۗ وَإِنَّ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلنَّاسِ بِلِقَآيِٕ رَبِّهِمۡ لَكَٰفِرُونَ} [الروم: 8] یعنی: «آنان که رستاخیز را انکار می‌کنند! آیا دربارۀ خودشان نیندیشیده‌اند که چگونه آفریده شده‌اند؟ مسلماً همان آفریننده‌ای که آنها را آفریده، می‌تواند دوباره زنده‌شان کند. خداوند آسمان‌ها و زمین و آنچه را میان آنهاست جز به حق و عدل و برای مدتی معین نیافریده است، ولی بسیاری از مردم به دیدار پروردگارشان و رستاخیز کافرند.»
همچنین می‌فرماید: {أَوَلَمۡ يَنظُرُواْ فِي مَلَكُوتِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا خَلَقَ ٱللَّهُ مِن شَيۡءٖ وَأَنۡ عَسَىٰٓ أَن يَكُونَ قَدِ ٱقۡتَرَبَ أَجَلُهُمۡۖ فَبِأَيِّ حَدِيثِۭ بَعۡدَهُۥ يُؤۡمِنُونَ} [الأعراف: 185] یعنی: «آیا برای دانستن قدرت عظیم و گستردگی خداوند، در آسمان‌ها و زمین و در همۀ چیزهای دیگری که خدا آفریده است، نیندیشیده‌اند تا تسلیم شوند؟ شاید پایانشان نزدیک شده باشد و فرصتی برای کسب اعمال نیک نداشته باشند. پس اگر به این قرآن ایمان نیاورند و تکان نخورند، به چه سخن دیگری ایمان خواهند آورد؟»
بنابراین، هر آفریده‌ای در جهان، دلیلی بر وجود آفریننده‌ای است.