ئەرێ (الحكمة) ب ڕامانا «فەرموودەیێن پێغەمبەری ﷺ» دهێت؟
ئەرێ (الحكمة) ب ڕامانا «فەرموودەیێن پێغەمبەری ﷺ» دهێت؟
ڕوونکرنا وێ چەندێ کو د قوڕئانێدا پەیڤا (الحكمة) هاتیە عەطفکرن بۆ (الکتاب) کو د ڤێرێدا مەرەم ژ حیکمەتێ فەرموودەیێن پێغەمبەرینە ﷺ، د قوڕئانا پیرۆزدا پەیڤا (الحكمة) ب چەند شێوازەکێن جیاواز هاتییە، ب شێوەیەکی کو هندەک جاران بتنێ هاتییە و هندەک جاران دگەل پەیڤا (الکتاب)، یان (الملك)، يان (آيات الله) یان دگەل هندەک پەیڤێن دیژی هاتی، موفەسرێن قوڕئانێ هەڤدەنگ و هەڤبوچوونن ل سەر وێ چەندێ کو پەیڤا (الحکمة) دهێتە شرۆڤەکرن ل دویڤ چوارچوڤێ ڕستەیێ و ڕامانا گشتی یا ئایەتان، هندەک جاران ب ڕامانا پێغەمبەرینییێ (النبوة) دهێت، هندەک جاران ب ڕامانا تێگەهشتنا ڕاست و دروست (الفهم الصحیح) دهێت، هندەک جاران ب ڕامانا تێگەهشتنێ ل ئایینی (الفقه في الدين) دهێت، هندەک جاران ب ڕامانا سروش (الوحی المنزل) دهێت،و ب هندەک ڕامانێن دیتر ژی دهێت ...
خودایێ دلۆڤان د قوڕئانا پیرۆزدا بەحسێ وێ چەندێ کرییە کۆ حیکمەت (الحکمة) بۆ پێغەمبەری ﷺ ئینایە خوارێ، د پتریا ڤان جهادا پەیڤا حیکمەت (الحکمة) هاتییە عەطفکرن ل سەر (الکتاب)، لەوما پتریا موفەسرێن قوڕئانێ و پێشەوایێن موسلمانان ل هەمی مەزهەبێن فقهی یێن جیاواز، ل سەر وێ بوچوونێنە کو (الحکمة) هاتییە عەطفکرن ل سەر قوڕئانێ، ئەگەر یا گرێدای بیت ب پێغەمبەرێ مە موحەممەدی ﷺ ل وی دەمی مەرەم ژێ فەرموودەیێن پێغەمبەرینە، هەروەسا ئەوا ڤێ ئاخفتنێ ب هێزتر لێ دکەت، ئەوە کو ب تەواتور جێگیر بوویە کۆ پێغەمبەری ﷺ گەلەک ژ دروشمێن ئایینی فێری هەڤالێن خۆ (الصحابة) کرییە کۆ خودایێ مەزن د دەقێن قوڕئانێدا بەحس نەکریە، هەروەکی فێرکرنا وان ل دور: پێنج نڤێژێن فەڕز، دەمێ ئەنجامدانا وان، چەوانییا بانگدانێ، شەهدەدان، ئەحکامێن کرنا پێشنڤێژییێ، سوجدەیا سەهویێ، هەروەسا گەلەک بیرهینان و زکرێ خودایێ مەزن، بابەتێن ئاداب و پەیوەندیێن جڤاکی و ... هتد.
ئەف فێرکرنا پێغەمبەری ﷺ بۆ هەڤالێن خۆ، هەڤدەم و هەڤڕامانە دگەل وەسفکرنا خودایێ دلۆڤان بۆ وی، کۆ پێغەمبەر ﷺ ئوممەتا خۆ فێری قوڕئان و فەرموودەیان (الحکمة) دکەت، دەمێ مە دەقێن قوڕئانا پیرۆز نیاسین، ئەو چەند دێ مینیت کۆ بێژین: فێرکرنا پێغەمبەری ﷺ بۆ ئوممەتا خۆ، پێک دهێت ژ (الحکمة) ئەو ژی فەرموودەیێن وینە، «ئیبنو تەیمییە» ڕەحمەتا خودێ لێ بیت دبێژیت: "مەرج نینە بابەتێ موتەواترێ بتنێ گرێدای قوڕئانا پیرۆز بیت، بەلکۆ کۆمەکا ئەحکامێن شەرعی ب موتەواتر گەهشتینە مە، د دەمەکیدا کو د قوڕئانێدا چ هەبوون بۆ نینە، ئەو ئەحکام ژی پێکدهێن ژ (الحکمة) کو خودێ هیناینە خوار بۆ پێغەمبەری ﷺ، هەروەسا بەلگەیێن پێغەمبەرینییا پێغەمبەری ﷺ (دلائل النبوة) ب موتەواتر ژێ دهێنە ڤەگوهاستن، هەر چەند د قوڕئانێدا ژی نەهاتینە، ئەڤە ژ بەلگە و نیشانەیێن پيغەمبەرینییێیە، خودایێ مەزن د گەلەک ئایەتاندا کەرەم کرییە و گۆتییە: ﴿وَأَنزَلَ ٱللَّهُ عَلَیۡكَ ٱلۡكِتَـٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَعَلَّمَكَ مَا لَمۡ تَكُن تَعۡلَمُۚ وَكَانَ فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَیۡكَ عَظِیمࣰا﴾، [النساء: ١١٣]، حیکمەت هاتییە خوار بۆ پيغەمبەری ﷺ، ئەو حیکمەت ژی قوڕئانا پیرۆز نینە، دەرئەنجام حیکمەت ئانکۆ فەرموودەیێن پێغەمبەرینە".
د پەرتووکا: «بەڵگەییەتی فەرموودە»
#ئاستانە_بادینی #Astane_badînî