تعامل محدثین با راویان زاهد و پارسا

▪️صفحات طلایی تراث (4)

تعامل محدثین با راویان زاهد و پارسا


آیا شرط عدالت به تنهایی برای راویان کافیست تا حدیثشان دریافت شود؟

"امام مالک" (رحمه الله علیه) می فرماید: «در شهر مدینه چندین شیخ را دیدم که خداشناس و صاحب فضل و زهد و بودند، و حدیث را روایت می کردند، ولی من از هیچ کدام از آنان حدیث دریافت نکردم». از وی سوال کردند: چرا ای ابا عبدالله؟
فرمود: «نمی دانستند که چه چیزی روایت می کنند و چه می گویند». 

از "وکیع" در مورد حدیثی سوال کردند، وی گفت: «چه کسی آن را روایت می کند؟»، گفتند: وهب بن اسماعیل. گفت: «ایشان مرد صالح و نیکوکاری است، ولی حدیث مردان خود را دارد».

یکی از زاهدان مشهور، بنام "یزید بن أبان الرقاشی" که مرد صالحی بود، و به عبادت و طول قیام در نماز و روزه ی فراوان و گریستن از ترس خدا مشهور بود، اما از نظر روایت حدیث [ضعیف] بود، "امام ذهبی" در کتاب "میزان الاعتدال" رأی چند عالِمی را در مورد وی نقل می کند، از جمله: "امام نسائی" که می فرماید: «متروک، یعنی : ترک شده (حدیث از وی دریافت نمی شود)»
"دارقطنی" می فرماید: «ضعیف است»، "امام احمد" می فرماید: «منکر الحدیث»، یعنی: احادیثش منکر و ناشناخته هستند.

لذا به این پی می بریم که نه تنها فرد بدی که با نفاق خودش را نیک جلوه داده نتوانسته محدثین را فریب دهد و احادیث دروغین را روایت کند، بلکه آنانی که اساساََ صالح و زاهد بوده اند، اگر به جز شرط عدالت، شرط حفظ و اتقان و قوت حافظه و هوشیاری کامل را دارا نباشند، به همین سادگی از آنان حدیث دریافت نشده است. 

محدثین به زهد و خداپرستی هیچ شخصی، به گونه ای که بدون چون و چرا از او حدیث دریافت کنند، فریب نخورده اند، بلکه در مورد راویان تحقیق کرده اند، و دقت به خرج داده اند، تا اینکه بدانند این راویان تا چه اندازه ای حدیث را با دقت دریافت کرده اند، و چگونه آن را روایت می کنند، و حافظه یشان چگونه بوده، و اگر از طریق کتاب (نوشتن در کتاب) آن را روایت و نقل می کنند، آیا این کتاب محفوظ و مصون بوده و در آن خطا و اشتباه وجود دارد یا خیر؟ و آیا حدیثشان تا چه حدی با حدیث کسانی که از آنان قابل اعتماد ترند چه از نظر سند و سلسله ی روات و متن و مفهوم حدیث، مطابقت و توافق یا عدم مطابقت دارد.

این کار، عقلانی بودن و واقعگرایی و دقت علم حدیث و محدثین را نشان می دهد، که با معیار علمی دقیق با راویان و احادیث رفتار کرده اند.




🔘-مؤسسه آستانه

JOin 🔜  @astanaorganization