شروڤهكرنهک دهربارهی ناڤێ پێغهمبهر زهردهشتی
شروڤهكرنهک دهربارهی ناڤێ پێغهمبهر زهردهشتی
ههر گهل و مللهتهكێ ناڤهک بۆ پێغهمبهر زهرهدهشتی دانایه، ئینگلیز دبێژنێ «زۆرۆ وەستەر»، یونانی دبێژنێ «زۆرۆ وەسترێس»، بهشهک ژ فارسیان دبێژنێ «زەردوشت»، كوردان ژی ههر ژ فارسییان وهرگرتییه كو «زەردەشت»ە. بهلێ ناڤێ وی یێ ڕاستی ئهوه یێ كو د ئاڤێستایێدا هاتی، ئهوژی «زاراشوەشترا»یە.
ئایینێ زهرهدهشتی، ئایینێ سهرهكییێ ساسانیان بوو، ئانكو ئایینێ ئیمپڕاتۆرییهتا فارسان بوو. ههتا هاتنا ئایینێ ئیسلامێ ژی، كورد بهردهوام ژ لایێ ئیمپڕاتۆرییهتا فارسانڤه دهاتنه بندهستکرن.
ئهگهر شلوڤهكرنهكێ بدهینه «زاراشوەشترا»، دێ گههینه وی ئهنجامی كو ئهڤ پهیڤه ناڤهكێ لێكدای یێ زمانێ ئاڤێستایه، ئانكو زمانێ كهڤنێ فارسان.
ئهڤ پهیڤه ژ دوو بهشان پێكهاتیه:
بهشێ ئێكێ: «اوشترا» ئانكو «حێشتر» پێكڤه ب ڕامانا «حێشترا كهڤن» دهێت -كهسهكێ كو حێشترا كهڤن ههبیت-.
بهشێ دووێ: «زارا» ب فارسیا ههڤچهرخ، ب ڕامانا «زهر یان زێڕی» دهێت. ئهڤ پهیڤه پێكڤه رامانا «خودانێ حێشترا زێڕی» ددهت، ئانكو كهسهک هند یێ زهنگین بیت، حێشتر بكارئینابیت بۆ ڤهگوهاستنا كهلوپهلێن بازرگانی.
هندهک جاران دووبهرهكی دروست دبیت لسهر بهشێ دهستپێكێ یێ پهیڤێ كو «حێشترا زهر»ه. زمانێ فارسی ٣٠٠ ساڵان بهری زایینی گوهوڕین بسهردا هات و گوتن كو پهیڤ ب ڕامانا «حێشترا كهڤن» دهێت.
لدویڤ چهند ژێدهرهكان پهیڤا «زەردوشت» سهردهمێ وێ دزڤریتهڤه بۆ سهدێ نههێ كو بۆ ئێكهم جار ئاماژه ب ڤی ناڤی هاتییه كرن. بهلێ كهڤنترین پهیڤ كو د ئاڤێستایێدا ئاماژه پێ هاتبیته كرن «زاراشوەشترا»یە، د ئاڤێستایێدا «زارش» ب ڕامانا «ڕێبهر یان ڕاكێشهر» دهێت -بۆ وی كهسی دهێت كو حێشترهک ڕاكێشابیت-.
ل دوماهییێ، ئهوا كو جهێ سهرنجێیه، ئهڤ پهیڤه ب ڕامانا «حێشترا كهڤن یان پیر» یان «حێشترا زهر» دهێت، ههروهسا بهحسێ بازرگانیكرن ب حێشتران دكهت؛ بهلێ ل چ جهێن كوردستانێ حێشتر ناژیت، بهلكوو چواردهورێ كوردستانێ ههمیێ ژی بیابان لێ نهبووینه، ههتا حێشتر تێدا بژیت!
#ئاستانە_بادینی #Astane_badînî